ΤΟ ΕΡΓΟ
Η Διαδικασία των Μετασχηματιστικών Σεναρίων της Κύπρου (ΔΜΣ) είναι μια προσπάθεια Κυπρίων οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το σύνολο της κοινωνίας να εξερευνήσουν και να συζητήσουν το μέλλον τους από κοινού. Είναι από πολλές απόψεις ιδιαίτερη, κυρίως επειδή δεν προωθεί μια συγκεκριμένη λύση, ενώ εξετάζει τις πολλαπλές ανησυχίες των Κυπρίων του σήμερα σχετικά με το κυπριακό πρόβλημα αλλά και πέρα από αυτό.
Μεθοδολογία
Η πρωτοβουλία εφαρμόζει την προσέγγιση των Μετασχηματιστικών Σεναρίων. Η προσέγγιση αυτή γεννήθηκε στη Νότιο Αφρική κατά την περίοδο της μετάβασης από το απαρτχάιντ, όταν το 1991-92 μια πολυσυλλεκτική ομάδα Νοτιοαφρικανών από όλο το πολιτικό φάσμα συνεργάστηκε για την ανάπτυξη των “Σεναρίων του Μον Φλερ», με την αμερόληπτη διαμεσολάβηση του Adam Kahane, νυν Διευθυντή της Reos Partners και συγγραφέα του βιβλίου «Transformative Scenario Planning» (Σχεδιασμός μετασχηματιστικών σεναρίων).
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο σε ζητήματα όπως η δημοκρατία, η κλιματική αλλαγή, η πολιτική για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, η δικαιοσύνη, η εκπαίδευση, η αγροτική μεταρρύθμιση, η επισιτιστική ασφάλεια κ.ά. Εφαρμόστηκε επίσης σε εθνικά και περιφερειακά σενάρια περιλαμβανομένης της Νοτίου Αφρικής, της Κολομβίας, της Γουατεμάλας, της Αιθιοπίας, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, της Ταϊλάνδης, των Κάτω Χωρών και αλλού. Στα διαφορετικά πλαίσια, από τη μέθοδο αυτή προέκυψαν νέες γνώσεις, ενισχυμένη εμπιστοσύνη, αυξημένη αλληλοκατανόηση, νέες σχέσεις συνεργασίας και διευρυμένες ικανότητες στρατηγικής πρόβλεψης και ηγεσίας.
Η διαφορά της μεθόδου από άλλες προσεγγίσεις σχεδιασμού σεναρίων έγκειται στο γεγονός ότι τα σενάρια αναπτύσσονται όχι μόνο με πρόθεση να προσαρμοστούν στο μέλλον, αλλά με πρόθεση να διαμορφώσουν το μέλλον. Ακόμη, τα σενάρια δεν αναπτύσσονται από ομάδες προβληματισμού ή εμπειρογνώμονες ακαδημαϊκούς, αλλά συντάσσονται συλλογικά από μια ιδιαίτερα πολυσυλλεκτική ομάδα ατόμων τα οποία αφορά άμεσα το αντικείμενο των σεναρίων και αποτελούν τη διατομή μιας συγκεκριμένης κοινωνίας, τομέα ή συστήματος.
Ομάδα
Οι συνδημιουργοί των σεναρίων είναι μια «Ομάδα Σεναρίων» αποτελούμενη από 36 εξαίρετους Κύπριους με πολλές και ποικίλες οπτικές γωνίες, από διάφορους τομείς, επαγγέλματα, γενιές, πεποιθήσεις και πολιτικές θέσεις. Οι μισοί είναι Τουρκοκύπριοι και οι άλλοι μισοί Ελληνοκύπριοι, ενώ περιλαμβάνονται θρησκευτικές μειονότητες και υπάρχει ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων.
Παρόλο που αντιπροσωπεύουν σε μεγάλο βαθμό την κυπριακή κοινωνία, οι συμμετέχοντες λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία αυτή ως άτομα παρά ως εκπρόσωποι ενός συγκεκριμένου φορέα ή περιοχής, και συμβάλλουν με όλες τις γνώσεις, τις απόψεις και την εμπειρία τους στη διαδικασία.
Για να αναπτύξουν τα σενάρια, αφιέρωσαν εθελοντικά αρκετές εβδομάδες από το χρόνο τους προκειμένου να συνεργαστούν εποικοδομητικά. Συναντήθηκαν σε τρία εργαστήρια όπου είχαν εκτενείς συζητήσεις, και στη συνέχεια έγραψαν συλλογικά και αναθεώρησαν τα σενάρια σε πολλές ανεπίσημες ad hoc συναντήσεις.
Τα μέλη της ομάδας σεναρίων συμφωνούν ότι αυτές οι τέσσερις ιστορίες για το μέλλον θα μπορούσαν να συμβούν και θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σε μια ανοιχτή και συμπεριληπτική συζήτηση στην Κύπρο και γύρω από αυτήν ωστε να απαντηθούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το νησί. Επίσης, σχεδόν κάθε μέλος της ομάδας σεναρίων διαφωνεί με στοιχεία που υπάρχουν σε τουλάχιστον ένα από τα σενάρια.
Κατά συνέπεια, το αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας της Ομάδας Σεναρίων δεν αποτελεί οποιαδήποτε συναίνεση σε οποιαδήποτε πρόταση, ούτε κοινή προτίμηση σε οποιοδήποτε από τα σενάρια. Τα σενάρια απλώς αντιπροσωπεύουν το επιστέγασμα της δουλειάς των μελών της Ομάδας - μιας Ομάδας που αποτελείται από διαφορετικά άτομα, τα οποία επέδειξαν αφοσίωση και ανιδιοτέλεια, και συνεργάστηκαν με την ελπίδα αυτά τα σενάρια να ενθαρρύνουν περισσότερο τον στρατηγικό και διευρυμένο διάλογο, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο να προχωρήσει μπροστά.