Για άμεση δημοσίευση
Μια νέα δέσμη σεναρίων για την Κύπρο έχει δημοσιευθεί, η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της ευρείας κατανόησης και του διαλόγου γύρω από τις προοπτικές του νησιού. Τα σενάρια αναπτύχθηκαν το 2022 από μια πολυσυλλεκτική ομάδα Κυπρίων. Περιγράφουν τέσσερα διαφορετικά πιθανά μελλοντικά σενάρια με ορίζοντα το 2035.
Η πρωτοβουλία των Κυπριακών Σεναρίων δημιουργήθηκε το 2022 ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης του μεταβαλλόμενου και αβέβαιου περιβάλλοντος στο οποίο κινείται σήμερα το νησί λόγω της συνεχιζόμενης πολιτικής διαμάχης, των γεωπολιτικών αλλαγών και των εντάσεων καθώς και της μετανάστευσης, της κλιματικής αλλαγής, του πληθωρισμού, της εκρηκτικής αύξησης των τιμών της ενέργειας και άλλων παραγόντων. Έχοντας παρατηρήσει ότι το νησί βρίσκεται ενώπιον μιας απρόβλεπτης κατάστασης, οι συντονιστές της πρωτοβουλίας θεώρησαν αναγκαίο να καταβληθεί μια μοναδική προσπάθεια από Τουρκοκυπρίους και Ελληνοκυπρίους με σκοπό τη συζήτηση και τον αναστοχασμό από κοινού σχετικά με τις προοπτικές για το μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις πολλαπλές καθημερινές ανησυχίες που τους προβληματίζουν σήμερα.
«Οι συζητήσεις και οι αποφάσεις σχετικά με το μέλλον του νησιού δεν πρέπει να περιορίζονται σε μία και μόνο μικρή ομάδα. Οι πολίτες πρέπει να έχουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος.». – λέει Michelle Kari
Η πρωτοβουλία χρησιμοποιεί τη μέθοδο της «Διαδικασίας Μετασχηματιστικών Σεναρίων», η οποία έχει μακρά ιστορία ανά τον κόσμο, έχοντας εφαρμοστεί για πρώτη φορά κατά την περίοδο της μετάβασης από το απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική πριν από τρεις δεκαετίες. Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοστεί υπό την καθοδήγηση του αμερόληπτου οργανισμού Reos Partners σε εθνικά και περιφερειακά σενάρια για το μέλλον, περιλαμβανομένης της Νοτίου Αφρικής, της Κολομβίας, της Γουατεμάλας, της Αιθιοπίας, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, της Ταϊλάνδης, των Κάτω Χωρών κ.ά. Ο τέως Πρόεδρος της Κολομβίας και βραβευθείς με το Νόμπελ Ειρήνης Juan Manuel Santos, στον πρόλογό του για τα σενάρια αναφέρει: «Δεδομένης της δικής μου εμπειρίας σε σχέση με τη χρήση μετασχηματιστικών σεναρίων και της νέας αυτής προσέγγισης της συνεργασίας, ένιωσα μεγάλη ικανοποίηση όταν πληροφορήθηκα για τη νέα πρωτοβουλία που αφορά τα Σενάρια για το Μέλλον της Κύπρου. Η εν λόγω προσέγγιση μας προσκαλεί να μη φοβόμαστε την πολυπλοκότητα, να μη φοβόμαστε την αλήθεια, και αντ’ αυτού να λαμβάνουμε υπόψη τις διαφορετικές οπτικές και δυνατότητες».
Η προσέγγιση αυτή είναι πρωτοφανής για την Κύπρο. Δεν προωθεί οποιαδήποτε συγκεκριμένη λύση του κυπριακού προβλήματος, αλλά είναι ανοικτή σε όλες τις πιθανότητες. Αντί να αναπτυχθούν από ομάδες προβληματισμού ή από εμπειρογνώμονες ακαδημαϊκούς, τα σενάρια συντάχθηκαν συλλογικά από μια ιδιαίτερα πολυποίκιλη ομάδα ατόμων τα οποία αποτελούν τη διατομή της κοινωνίας. Η ομάδα αποτελείται από 36 Κυπρίους με πολλές και ποικίλες οπτικές γωνίες, από διάφορους τομείς, επαγγέλματα, γενιές, πεποιθήσεις και πολιτικές θέσεις. Οι μισοί είναι Τουρκοκύπριοι και οι άλλοι μισοί Ελληνοκύπριοι, περιλαμβάνονται, επίσης, θρησκευτικές μειονότητες, ενώ η ομάδα έχει ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων. Συμμετείχαν στη διαδικασία ως άτομα, αφιερώνοντας το καθένα αρκετές εβδομάδες από το χρόνο του προκειμένου να συνεργαστούν για τη δημιουργία των σεναρίων.
«Οι σημερινές πράξεις και οι παραλείψεις μας διαμορφώνουν το μέλλον. Ο προβληματισμός υπό το φως των σεναρίων μπορεί να μας βοηθήσει να διατυπώσουμε τις αποφάσεις που ο καθένας μας πρέπει να πάρει σήμερα». - λέει Ceren Kürum
Η ομάδα δημιούργησε τέσσερα σενάρια:
«Με κανένα τρόπο: Σενάριο στασιμότητας και αδράνειας», όπου μια νέα αποτυχία της ειρηνευτικής διαδικασίας βαθαίνει ακόμη περισσότερο τη διαίρεση, με το κυπριακό πρόβλημα να παραμένει σε τέλμα καθώς ο de facto διαχωρισμός εδραιώνεται.
«Ο δικός μου τρόπος: Σενάριο απόκλισης και αντιπαλότητας», όπου η τουρκοκυπριακή ηγεσία επιδιώκει ενεργά τη διεθνή συμμετοχή και την αναγνώριση του βορρά.
«Ο δικός τους τρόπος: Σενάριο ειρήνης υπό πίεση», όπου οι διαπραγματεύσεις οι οποίες διεξάγονται κάτω από εξωτερικές πιέσεις και με ελάχιστη ενεργό συμμετοχή των πολιτών οδηγούν σε μια εύθραυστη ομοσπονδία η οποία στερείται ευρείας λαϊκής νομιμοποίησης.
«Ο δικός μας δρόμος: Σενάριο ανθεκτικής ειρήνης», όπου μια πολυεπίπεδη προσέγγιση με ευρεία ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών οδηγεί σε μια ανθεκτική και συμπεριληπτική ομοσπονδία.
«Τα σενάρια αυτά δεν αποτελούν προβλέψεις, δεν αποτελούν επιλογές διαπραγμάτευσης και ούτε είναι εξαντλητικά. Άλλα άτομα θα μπορούσαν να φανταστούν άλλα σενάρια. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι συζητάμε για το μέλλον και ερχόμαστε σε επαφή με άτομα τα οποία σκέφτονται διαφορετικά», αναφέρει ο Mille Bojer, Διευθυντής της Reos Partners και ένας εκ των συντονιστών της διαδικασίας.
«Η αλληλεξάρτηση των Κυπρίων είναι μια πραγματικότητα που διατρέχει όλα τα σενάρια – δεν πρόκειται να εξαλειφθεί, ακόμα και αν δεν είναι αντιληπτή και αισθητή από όλους στον ίδιο βαθμό». – λέει Hüseyin Silman
« Για να πάρουμε ενημερωμένες αποφάσεις για το μέλλον μας πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη όλα τα πιθανά σενάρια συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δεν επιθυμούμε να πραγματοποιηθούν. Αλλιώς, το μέλλον μπορεί να μας φέρει προ τετελεσμένων που θα μπορούσαν να προβλεφθούν και να αποφευχθούν». – λέει Πέτρος Αριστοδήμου
Κατά την προσεχή περίοδο, τα σενάρια θα συζητηθούν σε διάφορα φόρουμ στην Κύπρο καθώς και σε διοργανώσεις στις Βρυξέλλες, το Λονδίνο και τη Γενεύη. Όλες οι φωνές είναι ευπρόσδεκτες στο διάλογο αυτό. Η πλήρης έκθεση των σεναρίων καθώς και οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρήση των σεναρίων διατίθενται στον ιστότοπο του έργου www.cyprusfutures.org
Σχετικά
Η διαδικασία των Σεναρίων για το Μέλλον της Κύπρου διευκολύνθηκε από τη Reos Partners, αξιοποιώντας μεθοδολογία που εφαρμόζεται διεθνώς. Το έργο υποστηρίχθηκε από το PRIO Cyprus Centre και το Result Mediation Foundation. Δόθηκε χρηματοδότηση από τις κυβερνήσεις της Ολλανδίας, της Νορβηγίας (μέσω του PRIO) και της Φιλανδίας.
Επικοινωνία:
Kathryn Gichini, Επικεφαλής Επικοινωνίας, Reos Partners
Comments